کد مطلب:298565 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:216
حوراء انسیه
این نام را در كتاب بحارالانوار و كتابهای دیگر برای آن بانوی بزرگوار ذكر كرده و روایاتی هم در این باب از رسول خدا (ص) و ائمه ی اطهار (ع) نقل نموده اند كه فرموده اند: فاطمه (ع) حوریه ای بود به صورت انس، و در حدیثی كه از ابن عباس نقل
شده رسول خدا (ص) فرمود:
«فاطمه بضعه منی و هی نور عینی، و ثمره فوادی، و روحی التی بین جنبی، و هی الحوراء الانسیه» [1] .
(فاطمه پاره تن من است، و او نور چشم من و جان من است كه میان سینه ام قرار دارد، و او «حوراء انسیه» است.)
و در حدیثی كه پیش از این از خطیب بغدادی و سیوطی و دیگران به سندشان از عایشه نقل كردیم همین نام با تفصیل بیشتری ذكر شده بود.
و به هر صورت نامها و كنیه ها و القاب آن بانوی بزرگوار بسیار است كه اگر بخواهیم هر كدام را بتفصیل ذكر كرده و شرح و توضیح معنای آنها را بدهیم فصل جداگانه ای خواهد شد و لذا قسمتی از آنها را به طور اجمال نقل كرده و بحث را در این باره پایان می دهیم.
ابن شهر آشوب در كتاب مناقب گوید:
كنیه های آن حضرت ام الحسن، ام الحسین، ام المحسن، ام الائمه و ام ابیها [2] است.
و نامهای فاطمه چنانكه ابوجعفر قمی ذكر كرده: فاطمه، بتول، حصان [3] ، حره [4] ، سیده، عذرا، زهرا، حوراء، مباركه، طاهره، زكیه، راضیه، مرضیه، محدثه [5] مریم كبری، صدیقه ی كبری.
و در آسمان او را: نوریه، حانیه، [6] ، گویند.
و شیخ صدوق در كتاب امالی و علل و خصال از امام صادق (ع) روایت كرده كه فرمود: فاطمه علیهاالسلام نزد خدای عزوجل نه نام دارد: فاطمه، صدیقه، مباركه، طاهره، زكیه، راضیه، مرضیه، محدثه، زهرا.
[1] رياحين الشريعه، ج 1، ص 21.
[2] از كنيه هاي فاطمه (ع) كه شيعه و اهل سنت براي او نقل كرده اند اين كنيه است (كشف الغمه، ج 2، ص 88 و الاصابه، ج 4، ص 365، چاپ مصر) و بر طبق رواياتي، اين كنيه را رسول خدا (ص) براي او انتخاب كرد، و در معناي آن وجوهي گفته اند كه شايد بهترين آنها اين وجه است كه گفته اند:
«ام» در لغت به معناي مقصود و هدف است، و چون ثمره ي شجره نبوت و حاصل عمر حضرت ختمي مرتبت بود از اين جهت او را ام ابيها گفتند، يعني مقصود حقيقي و هدف اصلي و ثمره ي واقعي زندگاني پيغمبر او بود، ملاي رومي جالب گفته:
گر نبودي ميل اميد و ثمر
كسي نشاندي باغبان بيخ شجر
پس به معني آن شجر از ميوه زاد
گر به صورت از شجر بودش نهاد
بهر اين فرموده است آن ذوفنون
رمز نحن الاخرون السابقون
گر به صورت من ز آدم زاده ام
پس به معني جد جد افتاده ام
پس ز من زاييد در معني پدر
پس ز ميوه زاده در معني شجر
و خلاصه آنكه چون فاطمه از هر جهت فرزندي بود كه پيغمبر مي خواست پس او مقصود و هدف و ثمره ي وجودي آن حضرت بود و بدين جهت «ام ابيها» شد.
و وجوه ديگري نيز گفته اند كه هر كه خواهد به كتاب خصائص فاطمه صص 38- 36 مراجعه كند.
[3] حصان به معناي پارسا و عفيف است.
[4] حره، زن آزاد و كريمه را گويند.
[5] محدثه- يعني فرشتگان با او حديث كرده و سخن مي گفتند، و در روايات زيادي آمده كه خداوند فرشتگاني مي فرستاد تا با فاطمه (س) سخن گويند و با وي مأنوس شوند، و بخصوص پس از مرگ پدرش رسول خدا (ص) به نزدش مي آمدند تا او را در مرگ پدر دلداري دهند، و «مصحف فاطمه» كه ائمه ي اطهار خبرهايي از آن نقل كرده اند، و خود به صورت كتابي در نزد آنان بوده همان چيزهايي است كه فاطه زهرا (س) از جبرئيل يا فرشتگاني كه نزدش مي آمدند مي شنيد و براي علي (ع) نقل مي كرد و آن حضرت آنها را يادداشت كرده و مي نوشت و تدريجا به صورت كتابي درآمد، و بر طبق روايات خبرهايي از آينده ي جهان در آن مصحف موجود بوده است، و شايد در فصل جداگانه اي درباره «مصحف فاطمه» تفصيل بيشتري در اين باره داده شود، ان شاءالله تعالي.
[6] حانيه، مشق از «حنو» است و به زني گويند كه كمال شفقت و مهرباني را نسبت به شوهر و فرزندان خود داشته باشد.